دیابت نوعی بیماری مزمن است که وقتی اسم آن را می شنویم یاد قند خون بالا می افتیم.
در این مطلب می خواهیم راجب دیابت، انواع آن و نکات قابل توجهی راجب دیابت صحبت کنیم.
دیابت هنگامی به وجود می آید که شخص مبتلا به دیابت یا نمی تواند انسولین به اندازه ی کافی درست کند یا اینکه از انسولین تهیه شده نمی تواند به درستی استفاده کند. و اما طبق آمار سازمان جهانی بهداشت حدود 422 میلیون نفر در جهان مبتلا به این بیماری بوده و سالانه حدود یک و نیم میلیون نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست می دهند.
انسولین چیست؟
انسولین نوعی هورمون است که به وسیله غدد درون ریز لوزالمعده یا پانکراس به خون ترشح شده و موجب دریافت قند خون به وسیله ی سلول ها می شود. سلول ها از این قند دریافت شده برای تولید انرژی برای بدن و به تامین انرژی فعالیت های بدن می پردازد.
انواع دیابت
دیابت سه نوع اصلی دارد:
دیابت نوع 1: در این نوع از دیابت بیماران یا انسولین بسیار کمی تولید کرده و یا اصلا تولید نمی کنند. این نوع از دیابت نوعی بیماری خود ایمنی می باشد یعنی سلول های سیستم ایمنی بدن سلول های تولید کننده دیابت در غدد درون ریز پانکراس را نوعی عامل خارجی دانسته و به آن ها حمله می کنند و باعث از بین رفتن آن ها و عدم تولید انسولین می شوند.
دیابت نوع 2: در نوع دوم این بیماری فرد مبتلا انسولین تولید می کند اما نمی تواند از این انسولین استفاده کرده پس فرد باید از رژیم غذایی مناسبی برخوردار شود و سبک زندگی خود را تغییر داده و یا اینکه انسولین دریافت کند و در برخی موارد از داروهای خوراکی نیز استفاده می شود.
دیابت نوع 3: این نوع از دیابت در هنگام حاملگی رخ داده و معمولا پس از حاملگی از بین می رود. این نوع از بیماری معمولا در ماه های آخر بارداری رخ داده و بیشتر به خاطر تغییرات هورمونی رخ داده به این علت که هورمون هایی که از جفت ترشح می شوند بر روی روند تولید تاثیر گذاشته و منجر به افزایش قند خون مادر می شوند.
پیش دیابت: این نوع از دیابت به این معناست که در آزمایش خون شما نشان داده شده است که سطح گلوکز خون شما بالا بوده و باید بگوییم که شما فرد خوش شانسی هستید. چون متوجه تهدید سلامت خود شدید و با رعایت رژیم غذایی مناسب به راحتی می توانید از این مرحله عبور کنید اما اگر فکری به حال سبک زندگی خود نکنید به این بیماری مبتلا خواهید شد.
دیابت بی مزه: این نوع از دیابت بیماری ای مادرزادی بوده و بر اثر اختلال در غدد درون ریز بدن ایجاد می شود که فرد مبتلا باید به فوق تخصص غدد مراجعه کند. علت به وجود آمدن این بیماری اختلال در ترشح هورمون ضد ادراری یا وازوپرسین می باشد که در اثر فقدان این هورمون یا مسدود سازی عملکرد آن می باشد. ما در این نوع از دیابت شاهد پرنوشی و پر ادراری مواجه هستیم افراد مبتلا به این نوع دیابت با تولید بیش از حد ادرار رقیق مواجه هستند.
تفاوت نوع یک و دو دیابت چیست؟
- عوامل ایجاد کننده ی بیماری
- افراد درگیر
- چگونگی در درمان
- شدت و سرعت بروز علائم افراد مبتلا به دیابت نوع 1 علائم را با سرعت و شدت بیشتری مشاهده می کنند اما علائم مربوط به نوع دو به آرامی و در طی چندین سال بروز پیدا می کند
علائم کلی دیابت
علائم کلی دیابت می تواند موارد زیر باشد:
- کاهش وزن بی دلیل
- خستگی زیاد
- گرسنگی شدید
- اختلالات بینایی مانند تاری دید
- زخم هایی که دیر به دیر ترمیم می شوند.
- تکرر ادرار
- احساس تشنگی شدید و نوشیدن مایعات فراوان
- خشکی دهان
از کجا بفهمیم مبتلا به دیابت نوع یک شدیم؟
دیابت نوع 1 یک سری علائم مخصوص به خود را دارد که در زیر آن ها را بیان می کنیم.
- گرسنگی بیش از حد
- تاری دید
- تشنگی بیش از حد
- خستگی
- ادرار مکرر
- کاهش وزن چشمگیر در زمان کوتاه
و اما موضوعی که حتما باید به آن توجه شود این است که قند خون بالا می تواند زمینه را برای بروز کتواسیدوز یا اغمای دیابتی مهیا کند. این عارضه همراه با نشانه های زیر شناخته می شود:
- تنفس سریع
- خشکی پوست و دهان
- بوی دهان میوه مانند
- حالت تهوع
- استفراغ
- سرخ شدن چهره
اگر با همچین مواردی مواجه شدید سریعا به متخصص غدد مراجعه کنید.
از کجا بفهمیم با دیابت نوع دو مواجه شدیم؟
دیابت نوع دو به آرامی شروع شده و شدت آن کم است. علائم آن در ابتدا خفیف بوده و به سادگی می توانیم از آن صرف نظر کنیم.
علائم اولیه بیماری:
- گرسنگی دائم
- فقدان انرژی
- خستگی
- کاهش وزن
- خارش پوست
- خشکی دهان
- تشنگی زیاد
- ادرار مکرر
- تاری دید
هر چه بیماری پیشرفت کند شدت علائم نیز بیشتر می شود و اگر میزان قند خون شما برای مدت زیادی بالا باشد ممکن است با موارد زیر مواجه شوید:
- عفونت مخمری
- کند بودن ترمیم زخم ها
- لکه های سیاه روی پوست
- درد پا
- احساس بی حسی در نوک انگشتان پا
آیا علائم دیابت در زنان با مردان متفاوت است؟
بیشتر علائم دیابت در زنان و مردان مشترک بوده و با هم تفاوتی ندارد اما برخی از علائم دیابت در هر گروه جنسیتی اضافه بر جنسیت دیگر وجود دارد که به بررسی آن ها می پردازیم.
در زنان:
- عفونت واژینال و دهانی و برفک واژن
- عفونت های مجاری ادراری
- اختلال عملکرد جنسی زنان
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
در مردان:
- اختلال نعوظ
- آسیب به سیستم عصبی خودمختار
- برگشت انزال
- مشکلات اورولوژیکی
درمان دیابت
هدف شیوه های درمانی در این است تا بتوانند گلوکز خون را در حد نرمال و ثابتی نگه دارند که راه های متداول و معمول آن را در زیر می آوریم.
- تزریق انسولین
- کنترل قند خون
- داروهای خوراکی
- ورزش
- کاهش وزن و درمان چاقی
- رژیم غذایی سالم
- پیوند لوزالمعده
- کنترل سطح قند خون در زنان باردار
چندین توصیه برای بیماران دیابتی
کنترل مداوم قند خون: کنترل مداوم و مرتب قند خون به شما کمک می کند تا بیماری خود را بهتر و موثرتر کنترل کنید.
اینکه چندین مرتبه در هفته یا ماه قند خون را چک کنید بستگی به میزان و سطح بیماری خود دارد که باید با توجه به نظر پزشک مربوطه انجام دهید.
تزریق انسولین: مصرف این دارو هم برای بیماران مبتلا به دیابت نوع یک و هم نوع دو هم افراد مبتلا به دیابت بارداری تجویز می شود. مصرف این بیماری به صورت خوراکی نبوده چونکه آنزیم های معده در عملکرد آن اختلال ایجاد می کنند. بهتر است مصرف این دارو به صورت تزریقی باشد.
کاهش وزن: افرادی که چاق هستند بیشتر در معرض این بیماری هستند و باید سعی کنند با استفاده از رژیم های غذایی و مصرف غذاهای سالم و مناسب و ورزش سعی بر کاهش وزن داشته باشند تا سلامت آن ها به خطر نیفتد حتی در بعضی موارد که این روش ها پاسخگو نمی باشد توصیه بر عمل جراحی است. این شیوه ی درمانی معمولا به افرادی پیشنهاد می شود که مبتلا به نوع دوم این بیماری هستند.
پیوند لوزالمعده: این شیوه از درمان برای افراد مبتلا به نوع یک این بیماری توصیه می شود و با انجام این کار دیگر فرد نیازی به تزریق انسولین و یا داروهای کنترل قند خون ندارد.
درمان دیابت بارداری: در این نوع از بیماری برای حفظ سلامت کودک و جلوگیری از عوارض احتمالی حین زایمان کنترل سطح قند خون مورد توجه قرار می گیرد. رژیم غذایی سالم، ورزش، کنترل قند خون، مصرف داروهای خوراکی و دریافت انسولین از راه های پیشنهادی برای کنترل قند خون می باشد.
درمان پیش دیابت: اگر به این نوع از دیابت مبتلا هستید سبک زندگی سالم و رژیم غذایی سالم بسیار برای شما کمک کننده می باشد تا سطح گلوکز خون خود را کنترل کنید. و همچنین با توجه به سطح بیماری شما دکتر مربوطه ممکن است داروهای متفورمین و گلوکوفاژ را نیز تجویز کند.
درمان دیابت نوع یک به چه صورت است؟
انسولین درمان رایج و اصلی این بیماری می باشد. 4 نوع انسولین هستند که به
صورت متداول استفاده می شود که تفاوت آن ها در میزان سرعت تاثیر گذاری و نحوه تاثیر گذاری با همدیگر متفاوت هستند.
- انسولین نوع یک: انسولین با سرعت جذب سریع، در طی 15 دقیقه وارد عمل شده و تاثیر آن 3 الی 4 ساعت طول می کشد.
- انسولین نوع دو: انسولین با تاثیر گذاری کوتاه مدت در طی 30 دقیقه وارد عمل شده و تاثیر آن 6 الی 8 ساعت طول می کشد.
- انسولین نوع سه: انسولین با سرعت اثرگذاری متوسط در طی 1 الی 2 ساعت وارد عمل شده و تاثیر آن 12 الی 18 ساعت طول می کشد.
- انسولین نوع چهار: انسولین با تاثیر گذاری بلند مدت در طی چند ساعت بعد تزریق وارد عمل شده و تاثیر آن 24 ساعت و یا بیشتر طول می کشد.
مقدار انسولینی که باید در طی روز مصرف کنید متغیر بوده و بر اساس سطح گلوکز خون می باشد به همین دلیل توصیه بر چک کردن مداوم میزان قند خون می باشد که انسولین به صورت سرنگ، قلم های آماده و پمپ انسولین انجام خواهد شد.
سحن پایانی
در پابان می توان گفت بیماری دیابت هم اکنون قابل کنترل است. علم پزشکی به قدری پیشرفت کرده است که بتواند جلوی پیشرفت این بیماری را بگیرد. اما فرد بیمار باید خود نیز به فکر باشد و در زمان درستی به
سوالات متداول
- آیا دیابت درمان می شود؟
بله امروزه پزشکان متخصص درمان هایی برای دیابت پیدا کرده اند که بسیار کار آمد می باشد. - دیابت چند نوع دارد؟
دیابت انواع مختلفی دارد که می توانید با مراجعه به پزشک و انجام آزمایش نوع آن را تشخیص دهید. - انسولین از پیشروی دیابت چلوگیری می کند؟
انسولین بایبد طبق دستور پزشک و به مقدار معینی استفاده شود تا از پیشروی بیماری جلوگیری کند.
بدون دیدگاه